Μεγαλώνοντας τα παιδιά της ψηφιακής εποχής
Ένα μεγάλο θέμα που ενσκήπτει στη σύγχρονη εποχή είναι η ανθεκτικότητα στις αντίξοες προκλήσεις. Οι περισσότερες έρευνες σήμερα δείχνουν και εστιάζουν στην τσαλαπατημένη ψυχική υγεία των νέων. Την προηγούμενη ήδη δεκαετία είχαμε μια απότομη αλλαγή στη συμπεριφορά τους καθώς και στη συναισθηματική κατάστασή τους. Σύμφωνα με τη συγγραφέα κ. Ελεάννα Βλαστού αυξήθηκε το άγχος των νέων και το ποσοστό της κατάθλιψής τους. Επίσης οι αυτοτραυματισμοί και οι τάσεις αυτοκτονίας είχαν ανοδική πορεία. Τα παιδιά που κυκλοφορούσαν με κινητά παρατηρήθηκε ότι ήταν πιο ευέξαπτα, πιο θυμωμένα. Στα πλαίσια κοινωνικής δικτύωσης άρχισαν να παρατηρούνται συμπτώματα εθισμού, μοναξιάς κι απόγνωσης.
Η τεχνολογία, το μεγάλο αυτό γεγονός, αντί να μας φέρει πιο κοντά, μας απομακρύνει.Το instagram ενθαρρύνει αφενός την αναζήτηση της κοινωνικής αποδοχής αφετέρου και την επιδίωξη της εικονογραφημένης μη πραγματικότητας. Το TikTok είναι ό,τι χειρότερο για τη νοητική ανάπτυξη. Μειώνει όλες τις δυνατότητες εστίασης σε οτιδήποτε.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πράγματι, αν πάρουμε ως δεδομένο ότι είναι ένα ανεξέλεγκτο και διαστρεβλωμένο περιβάλλον, φέρουν ένα μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την ψυχική υγεία και την ισορροπία των εφήβων. Όμως ως πότε θα ρίχνουμε την ευθύνες στην τεχνολογία, που ήρθε για να μείνει, για τα μη ανθεκτικά παιδιά μας;
Ας πάρουμε για παράδειγμα την ανατροφή των παιδιών! Είμαστε πιο εξελιγμένοι σ’ αυτόν τον τομέα παρόλες τις τεχνολογικές εξελίξεις και τα υλικά αγαθά; Μια τάση εποπτείας και υπερπροστασίας σχηματίστηκε τα τελευταία είκοσι χρόνια και μετά εντάθηκε. Τα παιδιά άρχισαν να χάνουν την αυτονομία τους, για να προστατευτούν από τα όποια δεινά της κοινωνίας.
Μειώθηκε η ανεξάρτητη κινητικότητα.Τα παιδιά απομακρύνθηκαν από τα παιχνίδια στις γειτονιές. Απεναντίας διαμορφώνονται χώροι παιχνιδιού και εκτόνωσης που μοιάζουν με ασπίδες που καλύπτουν τις αιχμηρές γωνίες για τις παγίδες. Στο σπίτι οι γονείς εγκωμιάζουν, στις τάξεις οι δάσκαλοι θωρακίζουν από τις αποτυχίες. Όλα για το χτίσιμο της αυτοπεποίθησης. Προστατεύουμε τα παιδιά από τα αναπάντεχα, επιτηρούμε ό,τι κοιτούν, επιβλέπουμε τις κινήσεις τους, ελέγχουμε τις απογοητεύσεις τους. Οι ελληνίδες μάνες , μάλιστα, υποπτεύονται το οποιοδήποτε πρόβλημα πριν προκύψει και το λύνουν προκαταβολικά πριν καν εμφανιστεί.
Δεν λαμβάνουμε , όμως, κάτι σοβαρά υπόψη...Αφαιρούμε τα αντανακλαστικά να κατανοήσουν την πραγματικότητα, να την αντιμετωπίσουν, να θέσουν σε λειτουργία τον μυ του αυτοσχεδιασμού για τη λύση ενός προβλήματος με όποια μέσα διαθέτει. Κάπως έτσι αναθρέφουμε ευπαθείς οργανισμούς σε περιβάλλον απόλυτης αποστείρωσης. Παιδιά αεροστεγώς προστατευμένα από τα μικρόβια , που θα τα κολλήσουν με πάσα βεβαιότητα, άπαξ και αφαιρεθεί η ‘γυάλα’.
Το ‘γιατρικό’ βρίσκεται στη δημιουργία μιας ανθεκτικής προσωπικότητας , που θα αντικαταστήσει την ‘πειρατία’ του ψηφιακού network με τις ουσιαστικές επαφές και σχέσεις γονιού-παιδιού, τις δια ζώσης φιλίες, τις στέρεες και ειλικρινείς σχέσεις. Να μην αφαιρούμε ευθύνες και να μην υποχωρούμε συχνά σε όρια και συνέπειες. Εστιάζοντας μόνο στην ασφάλεια των παιδιών μας ,υπερβάλλοντας στην υποστήριξή τους, τους στερούμε τη δυνατότητα να αναλάβουν τον έλεγχο και την ευθύνη να βρουν το νόημα της ζωής.
Ακόμη και η διαφαινόμενη εμμονή με την υγεία οφείλεται εν πολλοίς στη διαχείριση της τεχνολογίας. Αφενός οι νέοι δεν πολυβλέπονται μεταξύ τους γιατί ασχολούνται με το κινητό τους, αφετέρου θέλουν να φαίνονται όμορφοι και περιποιημένοι σε κάθε τους ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Επειδή η τεχνολογία ήρθε για να μείνει και να εξελίξει τη ζωή μας κι επειδή ‘δεν έχουμε τη δυνατότητα να κατευθύνουμε τον άνεμο, μπορούμε σίγουρα να προσαρμόσουμε τα πανιά μας’.