O ΑΗ ΒΑΣΙΛΗΣ...

Άγιος Βασίλης έρχεται…

Ο Άγιος Βασίλης την παραμονή των Χριστουγέννων φορτώνει το έλκηθρό του, που το σέρνουν 8 τάρανδοι, με κάθε λογής παιχνίδια και αρχίζει το ταξίδι του. Ξεκινάει από το χωριό του στη Λαπωνία και γυρίζει όλο τον κόσμο, για να μοιράσει δώρα στα παιδιά, μένοντας για πάντα χαραγμένος στην καρδιά και στη ψυχή μας. Αυτή η ευγενική μορφή με την κατάλευκη γενειάδα, αποτελεί σήμερα σε παγκόσμια κλίμακα τον πλέον αγαπημένο ήρωα των παιδιών τις ημέρες των εορτών, ακόμη και σε χώρες μη χριστιανικές.

Κάθε χρόνο το ταξίδι του Αϊ Βασίλη ολοκληρώνεται την Πρωτοχρονιά, όταν γεμάτος δώρα μπαίνει από τις καμινάδες των τζακιών στα σπίτια και αφήνει κάτω από το στολισμένο δέντρο τα δώρα των παιδιών.

 Η παράδοση σύμφωνα με την οποία ο Αϊ Βασίλης περνά μέσα από καμινάδες, για να δώσει δώρα στα παιδιά, προέρχεται από το ποίημα του Αμερικανού συγγραφέα Κλέμεντ Μουρ με τίτλο “The night before Christmas”  (1823), ο οποίος δανείστηκε την ιδέα της καμινάδας, μαζί με την ιδέα του έλκηθρου και των οκτώ ταράνδων που το σέρνουν από ένα φινλανδικό παραμύθι. Πόσοι από εμάς, ωστόσο, γνωρίζουμε την αληθινή ιστορία του Αϊ Βασίλη, που τραγουδούν τα παιδιά στα κάλαντα την παραμονή της Πρωτοχρονιάς;

Το έθιμο της ανταλλαγής δώρων τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά χάνεται στα βάθη των αιώνων. Χρειαζόταν, όμως, κάποιος που θα προσωποποιούσε αυτή τη γιορτή και θα την έκανε ακόμη πιο ευχάριστη για την παιδική φαντασία. Άγιος Βασίλης, Saint Nicholas, Father Christmas, Sinter Claes, Pere Noel είναι μερικές μόνο από τις ονομασίες, που του δόθηκαν με πιο γνωστή και διαδεδομένη αυτή του Santa Claus. Ας δούμε, όμως, μαζί την αληθινή ιστορία του Αϊ Βασίλη

Ο Μέγας Βασίλειος όμως...

Γεννήθηκε στα 330 στη Νεοκαισάρεια της Καππαδοκίας. Στις κρίσιμες ώρες για την ορθοδοξία, η εκκλησία ζήτησε από τον Πρεσβύτερο Βασίλειο να προσφέρει τις πολύτιμες υπηρεσίες του στον αγώνα κατά των αιρετικών Αρειανών και κατά της δυστυχίας. Η απαίτηση του λαού του τον έκαναν να διακόψει το μοναχικό βίο και να χειροτονηθεί πρεσβύτερος στην Καισαρεία της Καππαδοκίας. Στη μεγάλη πείνα του 368 κινητοποίησε τους πλούσιους να βοηθήσουν εκείνους, που είχαν ανάγκη και καθιέρωσε τη διανομή τροφίμων, ρούχων, χρημάτων και κάθε είδους βοήθειας σε φτωχές οικογένειες απόρων. Παράλληλα, ίδρυσε κοντά στην Καισαρεία μια ολόκληρη πόλη από φιλανθρωπικά ιδρύματα, γηροκομεία, νοσοκομεία, ξενοδοχεία και ορφανοτροφεία, που προς τιμήν του ονομάστηκε Βασιλειάδα.

Το 370 διαδέχθηκε στον επισκοπικό θρόνο το μητροπολίτη Καισάρειας Ευσέβιο. Χαρακτηριστικό ήταν το θάρρος και η τόλμη του απέναντι στον αρειανό αυτοκράτορα Ουάλη, που θέλησε να τον απειλήσει. Αφιέρωσε όλη του τη ζωή στην αντιμετώπιση σοβαρών προβλημάτων της εκκλησίας και στη φροντίδα του ποιμνίου του. Σπουδαία, επίσης, ήταν και η συγγραφική του εργασία. Έγραψε δογματικά, ασκητικά, ηθικά, παιδαγωγικά έργα, καθώς και ομιλίες, κηρύγματα και επιστολές. Κήρυξε την ελληνοχριστιανική παιδεία, στηριζόμενη στον Απόστολο Παύλο και τον Πλάτωνα. Συμπλήρωσε με ευχές τη Θεία Λειτουργία και διακρίθηκε για το ήθος, τη σοβαρότητα και την αξιοπρέπειά του, καθώς επίσης για την ευσέβεια, την καλοσύνη και την ανθρωπιά του και παρέμεινε μέχρι το τέλος ακλόνητος στις αρχές και στα πιστεύω του. Οι σύγχρονοί του, ενώ ζούσε ακόμη, τον ονόμασαν “Μέγα”, τόσο για την πίστη και τη σωφροσύνη του, όσο και για τη γενναιοδωρία του.

Όμως, οι πολλές κοινωνικές και εκκλησιαστικές φροντίδες επηρέασαν αρνητικά τον ασθενικό οργανισμό του ασκητικού Ιεράρχη, που εκδήλωσε οξεία νόσο των νεφρών. Άρρωστος βαριά ο Βασίλειος εγκατέλειψε τα εγκόσμια πάμπτωχος σε ηλικία 48 ετών στις 31 Δεκεμβρίου του 378, αφήνοντας πίσω μεγάλη θλίψη και γενικό πένθος στο λαό. Το ποίμνιό του, προέπεμψε τη σωρό του στην Άνω Ιερουσαλήμ την 1η Ιανουαρίου του 379. Ο πρωτοχρονιάτικος εορτασμός της μνήμης του Ιεράρχη, μεταφέρθηκε από γενιά σε γενιά σε όλο τον Ορθόδοξο Ελληνισμό και το φιλανθρωπικό του έργο ενέπνευσε πράξεις αλληλεγγύης και αγάπης. Τη μνήμη του Αγίου ή Μέγα Βασιλείου τη γιορτάζουμε δύο φορές μέσα στον Ιανουάριο, την Πρωτοχρονιά και στις 30 του μηνός με τους Τρεις Ιεράρχες.

Στην πορεία, η ιστορία του Αγίου Βασιλείου έχει υποστεί ουσιώδεις αλλαγές από την ορθόδοξη παράδοση. Στην Ελλάδα η μετατροπή της μορφής του Αγίου Βασιλείου στο βορειοευρωπαίο και βορειοαμερικανό Santa Claus φαίνεται πως πέρασε στην αστική κυρίως τάξη στη δεκαετία 1950-1960 από τους “συγγενείς” μετανάστες, που με τις ευχητήριες κάρτες τους εισήγαγαν και στην Ελλάδα τη νέα μορφή του Αϊ Βασίλη.

Μάλλον, όμως, δε θα ενοχλείται από αυτή τη μικρή αλλαγή της ζωής και της μορφής του, αφού σκοπός αυτής της αλλαγής ήταν να ταιριάξει περισσότερο με την παιδική ψυχή και τα παιδικά όνειρα. Άλλωστε, χάρη σ’ αυτόν, η πραγματικότητα για λίγες ημέρες αλλάζει ύφος και γίνεται πιο ανθρώπινη και χαρούμενη. Ο Αϊ Βασίλης, λοιπόν, υπάρχει και δεν περιορίζεται μόνο στους Χριστιανούς, αφού κατέκτησε τις καρδιές όλων των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.